Μερικά σχόλια του Βάλτερ Μπάιερ -εκ μέρους του transform! europe- για το τελικό κείμενο του 6ου Ευρωπαϊκού Φόρουμ, που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα τον περασμένο Οκτώβριο.
Οι επιστήμονες* συνέστησαν πρόσφατα, για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, να υιοθετήσουμε το χειρότερο σενάριο, δηλαδή, μια πιθανή υπερθέρμανση του πλανήτη μεταξύ 2,1 και 3,9 βαθμών Κελσίου μέχρι το τέλος του τρέχοντος αιώνα. Δεν είναι παράδοξο ότι στην COP-26, οι βιομηχανικές χώρες ήταν απρόθυμες να δεσμευτούν για την καταβολή 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ τον χρόνο στις αναπτυσσόμενες χώρες, τη στιγμή που δαπανούν 2.000 δισεκατομμύρια δολάρια, δηλαδή 20 φορές περισσότερα, για εξοπλισμούς; Χρήματα απαραίτητα για τον πράσινο μετασχηματισμό που, όμως, δαπανώνται για την καταστροφή του ανθρώπου και της φύσης.
Όπως σωστά λέει η Γκρέτα Τούνμπεργκ: Πώς τολμούν!
Η επίθεση της Ρωσικής Ομοσπονδίας αποτελεί εγκληματική πράξη, παραβίαση του διεθνούς δικαίου και του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, και καταδικάστηκε σαφώς ως τέτοια από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Πρόκειται για μια τραγωδία, πρωτίστως για τον ουκρανικό λαό, αλλά και για τον ρωσικό, ο οποίος πληρώνει υψηλό τίμημα για τον εγκληματικό τυχοδιωκτισμό της πολιτικής ηγεσίας του. Καταδικάζουμε την επίθεση της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Ουκρανία και την προσάρτηση ουκρανικών εδαφών στη Ρωσία.
300-500 Ουκρανοί στρατιώτες σκοτώνονται καθημερινά στο μέτωπο. Πέντε παιδιά τη μέρα πεθαίνουν από το χαλάζι από ρουκέτες και οβίδες που εξαπολύεται εναντίον τους, ενώ 14 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν τραπεί σε φυγή. Χιλιάδες νεαροί Ρώσοι που προσπάθησαν να ξεφύγουν από τη στράτευση σε έναν άδικο πόλεμο πιάστηκαν στα σύνορα.
Πόσον καιρό θα συνεχιστεί αυτή η σφαγή; Για εμάς, τους σοσιαλιστές, τους κομμουνιστές, τους πράσινους και τους αριστερούς, η μόνη θέση που μπορούμε να πάρουμε είναι να σταθούμε στο πλευρό των ταλαιπωρημένων γυναικών, ανδρών και παιδιών της Ουκρανίας, στο πλευρό των γενναίων νεαρών Ρώσων που αντιτίθενται στον πόλεμο και σε εκείνο των προσφύγων και των λιποτακτών της κάθε πλευράς. Δεν υπάρχει πιο σημαντική πρωτοβουλία από το να απαιτήσουμε την άμεση παύση των εχθροπραξιών, ως πρώτο βήμα για την έναρξη των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων, και την απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων.
Το παγκόσμιο πλαίσιο
Πέρυσι, σε όλο τον κόσμο, 828 εκατομμύρια άνθρωποι επλήγησαν από την πείνα. Μια στις τρεις χώρες παγκοσμίως απειλείται από έλλειψη νερού. Πάνω από τέσσερα δισεκατομμύρια άνθρωποι στερούνται την πρόσβαση σε οποιαδήποτε μορφή κοινωνικής προστασίας. Δεν αξίζουν αυτοί οι άνθρωποι μια αξιοπρεπή ζωή; Αυτό δεν είναι το ζητούμενο της ασφάλειας;
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες τόνισε ότι οι ζημιές που προκάλεσε ο πόλεμος είναι αισθητές σε δεκάδες αναπτυσσόμενες χώρες, ωθώντας εκατομμύρια ανθρώπους στην ακραία φτώχεια και την πείνα και αναστρέφοντας χρόνια προόδου και ανάπτυξης.
Καταδικάζουμε την επίθεση της Ρωσικής Ομοσπονδίας γιατί συνιστά μια διακωμώδηση του διεθνούς δικαίου, το οποίο δεν αποτελεί μόνο ένα από τα σημαντικότερα πολιτιστικά επιτεύγματα της ανθρωπότητας, αλλά και απαραίτητη προϋπόθεση για την αλλαγή της αφόρητης κατάστασής μας. Εδώ δεν χωράνε «αλλά». Η θέση μας σε αυτό είναι σαφής και κατηγορηματική.
Λυπάμαι που το λέω, αλλά η κ. Φον ντερ Λάιεν στην ομιλία της για την κατάσταση στην ΕΕ τον περασμένο Σεπτέμβριο, δεν φάνηκε να συνειδητοποιεί τη σοβαρότητα του κινδύνου που διατρέχουμε. Σε μια συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, ο Γενικός Γραμματέας προειδοποίησε: «Η ιδέα μιας πυρηνικής σύγκρουσης, που κάποτε ήταν αδιανόητη, αποτελεί τώρα αντικείμενο συζήτησης». Πράγματι, η Ρωσική Ομοσπονδία απείλησε να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα, ενώ από την άλλη, το ΝΑΤΟ κάνει, αυτή τη στιγμή, πρόβες πυρηνικού πολέμου σε ευρωπαϊκό έδαφος, στη Γερμανία, την Ολλανδία, το Βέλγιο και την Ιταλία.
Αυτό θυμίζει κάτι που θα έπρεπε να είχαμε διδαχθεί από τον περασμένο αιώνα: ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την παγκόσμια ασφάλεια είναι τα πυρηνικά οπλοστάσια, τα οποία αυτή τη στιγμή εκσυγχρονίζονται.
Η απειλή της αμοιβαίας καταστροφής αφορά όλους τους λαούς του κόσμου. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα κράτη που δεν διαθέτουν πυρηνικά όπλα συμφώνησαν, στο πλαίσιο του ΟΗΕ, με τη Συνθήκη Απαγόρευσης των πυρηνικών όπλων, η οποία θέτει τέλος στην ανάπτυξη, την παραγωγή, τη διάδοση των πυρηνικών όπλων και τη χρήση τους ως απειλών, και η οποία έχει πλέον καταστεί διεθνές δίκαιο.
Ένα ευρωπαϊκό σύστημα ασφαλείας χωρίς το ΝΑΤΟ
Η Συνθήκη Απαγόρευσης των πυρηνικών όπλων αποτελεί μοναδική ευκαιρία για την κατάργηση της πυρηνικής απειλής, και πρέπει να απαιτήσουμε από την ΕΕ και τις εθνικές κυβερνήσεις να την υπογράψουν και να την επικυρώσουν, ανοίγοντας τον δρόμο για μια ευρωπαϊκή ήπειρο απαλλαγμένη από πυρηνικά όπλα.
Χρειαζόμαστε ένα ευρωπαϊκό σύστημα ασφαλείας, που το ΝΑΤΟ δεν είναι και δεν θα μπορέσει ποτέ να είναι. Όχι για δογματικούς λόγους, όπως ισχυρίζονται ορισμένοι, αλλά επειδή η έννοια ασφάλεια περιλαμβάνει και την ασφάλεια των άλλων, πράγμα που σημαίνει ότι η ασφάλεια μπορεί να επιτευχθεί μόνο από ένα σύστημα που θα περιλαμβάνει όλες τις ενδιαφερόμενες πλευρές και θα λαμβάνει υπόψη της τα συμφέροντά τους. Υπ’ αυτό το πρίσμα, το ΝΑΤΟ δεν αποτελεί μέρος της λύσης, ούτε μέρος του προβλήματος. Όντως, το πρόβλημα είναι ότι το ΝΑΤΟ αποτελεί μείζον εμπόδιο στην πορεία προς ένα τέτοιο ευρωπαϊκό σύστημα ασφαλείας.
Ήταν ο Πάπας Φραγκίσκος, ο πρώτος Πάπας από τον παγκόσμιο Νότο, ο οποίος είπε ότι ο πόλεμος συνιστά παραίτηση από την πολιτική. Εναπόκειται σε εμάς να απαντήσουμε αναβιώνοντας τις πολιτικές της ειρήνης. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αγωνιστούμε για να επιτύχουμε συγκεκριμένα -κοινά- βήματα προς την κατεύθυνση της ύφεσης, όπως αυτά που επέφερε η ρεαλιστική Ostpolitik της δεκαετίας του 1970.
Πρέπει να απαιτήσουμε από τις κυβερνήσεις μας να πάρουν περισσότερες πρωτοβουλίες από την προμήθεια όπλων στην Ουκρανία. Πρέπει να απαιτήσουμε πρακτικές κινήσεις που θα σταματήσουν τον πόλεμο, θα επιτύχουν την κατάπαυση του πυρός και θα οδηγήσουν στην απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων. Όταν τελειώσει ο πόλεμος, ο ουκρανικός λαός θα συνεχίσει να επιμένει να αναγνωριστεί ως ελεύθερο έθνος με αξιοπρέπεια -και έχει κάθε δικαίωμα να το κάνει-, όπως έκαναν ο παλαιστινιακός, ο κουρδικός, ο ιρλανδικός και ο κυπριακός λαός. Η Ρωσία θα παραμείνει μια ευρωπαϊκή δύναμη με πυρηνικά όπλα και, είτε της αρέσει είτε όχι, θα πρέπει να αποτελέσει μέρος μιας αρχιτεκτονικής για την ασφάλεια.
Τέλος, επιτρέψτε μου μια προσωπική παρατήρηση για τις οικονομικές κυρώσεις που επέβαλαν η ΕΕ, το ΝΑΤΟ και η G-7 ως αντίποινα για τη ρωσική επίθεση και έναντι των οποίων η Ρωσία ανταπέδωσε προκαλώντας ελεγχόμενες περικοπές στην ενέργεια. Ας μη διχαζόμαστε με ζητήματα όπως αν τα μέτρα που λαμβάνονται είναι αναλογικά, λογικά στοχευμένα και αν βλάπτουν τις δικές μας χώρες περισσότερο από τη Ρωσική Ομοσπονδία ή όχι. Η απλή αλήθεια είναι ότι για να αρθούν, θα πρέπει να σιγήσουν τα όπλα.
Καταλήγουμε και πάλι στο ίδιο συμπέρασμα
Καταδικάζουμε τις επιθέσεις της Ρωσικής Ομοσπονδίας και την προσάρτηση ουκρανικών εδαφών. Ενόψει των ανθρώπινων απωλειών, των καταστροφικών παγκόσμιων συνεπειών, της απειλής μιας περαιτέρω κλιμάκωσης με πυρηνικά όπλα, θα πρέπει να ασκήσουμε πολιτική και διπλωματία και να κάνουμε διάλογο. Αυτό περιμένουμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις κυβερνήσεις μας.
Στο Ευρωπαϊκό Φόρουμ στην Αθήνα δημιουργήσαμε μια πλούσια πολιτική ατζέντα, την οποία μπορείτε να βρείτε στην Τελική Διακήρυξη. Θα διαδηλώσουμε τη δέσμευσή μας στην ειρήνη στις 8 Μαρτίου, την 1η Μαΐου και την 8η Μαΐου 2023, ημέρα που τιμούμε την απελευθέρωση της Ευρώπης από τον φασισμό. Επιπλέον, ας υιοθετήσουμε την υπέροχη πρόταση των φίλων μας από το κίνημα για την ειρήνη, να κάνουμε έκκληση για κατάπαυση του πυρός στη διάρκεια των Χριστουγέννων, ή καλύτερα στη διάρκεια των δύο Χριστουγέννων, του καθολικού και του ορθόδοξου δόγματος.
Με μια λέξη: Αυτό που λέμε είναι: δώστε μια ευκαιρία στην ειρήνη!
Για περαιτέρω ανάγνωση:
Φωτογραφία: Ο Walter Baier μιλάει στη σύνοδο λήξης του 6ου Ευρωπαϊκού Φόρουμ της Αριστερών, Πράσινων και Προοδευτικών δυνάμεων, Αθήνα 23 Οκτωβρίου 2022. Πηγή: europeanforum.eu
