Από έναν εκπρόσωπο της Συμμαχίας COP26.
Στην 26η Διάσκεψη του ΟΗΕ για την παγκόσμια κλιματική κρίση (COP26), που θα διεξαχθεί τον προσεχή Νοέμβριο στη Γλασκώβη, θα συμμετέχουν πολιτικοί ηγέτες και εμπειρογνώμονες από όλο τον κόσμο. Οι αποφάσεις που θα ληφθούν από τη Διάσκεψη θα καθορίσουν το πώς οι κυβερνήσεις θα αντιμετωπίσουν (ή δεν θα αντιμετωπίσουν) την κλιματική κρίση. Θα αποφασιστεί ποιος πρέπει να θυσιαστεί, ποιος θα τη γλιτώσει και ποιος θα επωφεληθεί. Μέχρι στιγμής, οι κυβερνήσεις έχουν κάνει πολύ λίγα και με μεγάλη καθυστέρηση: η σύμπραξη με τις επιχειρήσεις και το ξέπλυμα πίσω από τις πράσινες «λύσεις» οι οποίες στην πραγματικότητα είναι ανύπαρκτες, δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα ολιστικά, και σε πολλές περιπτώσεις οδηγούν σε μεγαλύτερη εκμετάλλευση των ανθρώπων και του πλανήτη. Η 26η Διάσκεψη του ΟΗΕ διεξάγεται σε μια κρίσιμη στιγμή της παγκόσμιας ιστορίας. Σε όλο τον κόσμο και μέσα από διάφορα κινήματα, αναδύεται ένα νέο κύμα αντίστασης, παγκόσμιας αλληλεγγύης και λαϊκής οργάνωσης. Την ώρα που βγαίνουμε από την πανδημία, έχουμε μπροστά μας μια μοναδική ευκαιρία να ανασυνταχθούμε. Μπορούμε, είτε να εντείνουμε την κρίση σε σημείο που δεν έχει επιστροφή, είτε να θέσουμε τις βάσεις ενός δίκαιου κόσμου όπου οι ανάγκες όλων θα ικανοποιούνται.
Η Σύμβαση-Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για τις Κλιματικές Αλλαγές (UNFCCC), που αποκαλείται και «η Σύμβαση», δημιουργήθηκε το 1992 στη Σύνοδο Κορυφής για τη Γη που διεξήχθη στο Ρίο ντε Τζανέιρο, και τέθηκε σε ισχύ τον Μάρτιο του 1994. Η Σύμβαση θέτει το πλαίσιο που επιτρέπει στις κυβερνήσεις να διαχειριστούν την κλιματική αλλαγή, με απώτερο στόχο τη σταθεροποίηση των αερίων του θερμοκηπίου «σε επίπεδο πρόληψης της επικίνδυνης ανθρωπογενούς επίδρασης στο κλιματικό σύστημα». Σχεδόν όλες οι χώρες του κόσμου έχουν επικυρώσει ή συμφωνήσει να αποτελούν «μέρη» της Σύμβασης. UNFCCC ονομάζεται και η Γραμματεία που έχει καθήκον να υποστηρίζει τις παγκόσμιες πρωτοβουλίες κατά της κλιματικής αλλαγής. Μεταξύ άλλων, η Γραμματεία κάνει πρακτικές διευθετήσεις και προετοιμάζει επίσημα έγγραφα που χρησιμοποιούνται στις συζητήσεις για το κλίμα, παρέχει τεχνογνωσία και βοήθεια στα συμβαλλόμενα μέρη προκειμένου να εφαρμόζουν τις δεσμεύσεις τους για το κλίμα, και συντονίζει τη διαδικασία μαζί με άλλα αντίστοιχα διεθνή όργανα. Η Γραμματεία της UNFCCC έχει την έδρα της στη Βόννη (Γερμανία), και διευθύνεται από μια Εκτελεστική Γραμματέα, την Πατρίσια Εσπινόζα.
Οι κύριοι στόχοι της 26ης Διάσκεψης του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή
Κύριο αντικείμενο της ατζέντας της 26ης Διάσκεψης του ΟΗΕ είναι η οριστικοποίηση των «κατευθυντήριων γραμμών» του Άρθρου 6 της Συμφωνίας του Παρισιού, που αφορά σε «συνδυαστικές προσεγγίσεις» για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Στην 25η Διάσκεψη (COP25) της Μαδρίτης, δεν μπόρεσε να επιτευχθεί συμφωνία για το αμφιλεγόμενο ζήτημα των αγορών άνθρακα.
Ο Άλοκ Σάρμα -ο Συντηρητικός βουλευτής που επιλέχθηκε για να ηγείται της δράσης του Ηνωμένου Βασιλείου στην Προεδρία της COP26- σκιαγράφησε πέντε τομείς προτεραιότητας για το Η.Β. Σε αυτούς περιλαμβάνονται: η Προσαρμογή και η Ανθεκτικότητα, η Φύση, η Ενεργειακή Μετάβαση, οι Καθαρές Οδικές Μετακινήσεις και τα Οικονομικά.
Μετά την πανδημία του COVID-19 και την παγκόσμια οικονομική κρίση, στόχος πολλών κυβερνήσεων θα είναι η μετατόπιση του πλαισίου και αυτό θα φανεί στην COP26, ακόμη κι αν δεν αποτελέσει επίσημο θέμα των διαπραγματεύσεων.
Ποιοι θα συμμετέχουν στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα και τι θα κάνουν;
Η επίσημη Σύμβαση-Πλαίσιο (UNFCCC) της Διάσκεψης για το κλίμα (COP) περιλαμβάνει μια Μπλε Ζώνη, για όσους φέρουν επίσημη ταυτότητα μόνο, και μια Πράσινη Ζώνη, που είναι ανοιχτή στο κοινό. Θεωρητικά αυτοί οι δυο χώροι συνδέονται, αλλά στην πράξη η επικοινωνία μεταξύ της Μπλε και της Πράσινης Ζώνης είναι πολύ μικρή. Αναμένεται ότι η Πράσινη Ζώνη θα είναι στο Κτίριο του Κέντρου Επιστημών της Γλασκώβης, απ’ όπου το κοινό και οι σχολικές ομάδες θα μπορούν να έρχονται σε επαφή με διάφορους οργανισμούς: από επιχειρήσεις και πανεπιστήμια, μέχρι ΜΚΟ και διεθνείς οργανώσεις. Στη Μπλε Ζώνη του Κέντρου Επιστημών της Γλασκώβης θα είναι οι επίσημοι από τα Ηνωμένα Έθνη, εκπρόσωποι κυβερνήσεων, μεσολαβητές, σύμβουλοι, πολλοί εκπρόσωποι από τον Τύπο και τα ΜΜΕ, καθώς και οργανώσεις «παρατηρητές». Τη δεύτερη εβδομάδα θα καταφθάσουν οι αρχηγοί κρατών (αναμένονται 196). Οι οργανώσεις-παρατηρητές είναι ομαδοποιημένες ανά «θεματικές», στις οποίες περιλαμβάνονται: οι ιθαγενείς ομάδες, οι γυναίκες και το φύλο, η τοπική διακυβέρνηση, οι επιχειρήσεις και η βιομηχανία, οι νέοι, τα εργατικά συνδικάτα, οι περιβαλλοντικές και οι ερευνητικές ΜΚΟ. Πέρα από τους επίσημους χώρους της Διάσκεψης, θα λειτουργήσει και ένα Κέντρο Συνάντησης της Κοινωνίας των Πολιτών που θα αποτελέσει τον βασικό χώρο όπου ακτιβιστές από όλο τον κόσμο θα μπορούν να συναντιούνται και να γνωρίζονται. Το Κέντρο θα είναι ανοιχτό σε όλους/ες -και στους επίσημους εκπροσώπους της COP από την παγκόσμια κοινωνία των πολιτών και στους ακτιβιστές-, τόσο τους ντόπιους, όσο και εκείνους που θα βρεθούν στη Γλασκώβη για να ενώσουν τις φωνές τους και να καλέσουν τον κόσμο σε παγκόσμια δράση.
Πώς συμμετέχει η κοινωνία των πολιτών πριν και κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης;
Η Διάσκεψη για το κλίμα χρειάζεται τη συμμετοχή της παγκόσμιας κοινωνίας των πολιτών, προκειμένου η δεύτερη να ασκεί πίεση -και με τις δράσεις και με την υποστήριξή της- σε αυτούς που παίρνουν τις αποφάσεις στο πλαίσιο της Διάσκεψης. Άλλοι στόχοι είναι η δημιουργία ενός μομέντουμ ανάμεσα στις προηγούμενες διασκέψεις και η δημιουργία ενός χώρου υποδοχής και φιλοξενίας των ανθρώπων που έρχονται από όλο τον κόσμο στην πόλη που διεξάγεται η Διάσκεψη. Από τη στιγμή που ανακοινώθηκε ότι η Γλασκώβη θα φιλοξενούσε την 26η Διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα, η κοινωνία των πολιτών του Η.Β. δούλεψε σκληρά, για να διασφαλίσει ότι θα μπορούσαν να παρίστανται άνθρωποι από όλα τα κοινωνικά στρώματα. Εργάστηκε μαζί με ομάδες της κοινωνίας των πολιτών από τη Χιλή και την Ισπανία, προκειμένου να διαχυθεί η κρίσιμη γνώση σχετικά με τη Διάσκεψη και να γίνουν κινητοποιήσεις. Ένας άλλος στόχος ήταν η δημιουργία μιας Συμμαχίας της Κοινωνίας των Πολιτών ενόψει της Διάσκεψης, στο έδαφος του Η.Β., η οποία θα συντόνιζε την προετοιμασία. Η προετοιμασία αφορά στην υλικοτεχνική υποστήριξη, τις κινητοποιήσεις (ιδιαίτερα την τεράστια πορεία που αναμένεται να γίνει το ενδιάμεσο Σαββατοκύριακο της Διάσκεψης), την πολιτική στρατηγική, την τοπική συμμετοχή της Γλασκώβης, και την παγκόσμια αλληλεγγύη.
Η κοινωνία των πολιτών δούλεψε μαζί με τις κυβερνήσεις του Η.Β. και της Σκωτίας για τη δημιουργία μιας συμπεριληπτικής Διάσκεψης, και έκανε ενημερωτικές συναντήσεις σε τακτά διαστήματα. Η κοινωνία των πολιτών και οι κυβερνήσεις συνεργάζονται και για να διευκολύνουν την πρόσβαση στην «πράσινη ζώνη» της Διάσκεψης, που είναι ο επίσημος χώρος των Η.Ε. που παραδοσιακά διατίθεται στην κοινωνία των πολιτών. Επιπλέον, η κοινωνία των πολιτών προετοιμάζει τη Λαϊκή Σύνοδο Κορυφής, μια ετήσια συνάντηση που διεξάγεται παράλληλα με τη Διάσκεψη για το κλίμα (COP), φέρνοντας σε επαφή οργανώσεις και δίκτυα από διάφορα μέρη του κόσμου, προκειμένου να ανταλλάσσουν εμπειρίες, να προωθούν εναλλακτικές λύσεις και να ενισχύουν την παγκόσμια κινητοποίηση και την τοπική δράση με στόχο την αποκλιμάκωση της κλιματικής κρίσης. Η Διάσκεψη για την κλιματική αλλαγή αποτελεί τεράστια ευκαιρία για τη βρετανική και τη σκωτσέζικη κοινωνία των πολιτών, οι οποίες θα υποδεχθούν και θα διδαχθούν από την παγκόσμια κοινωνία των πολιτών: στη Γλασκώβη θα συγκεντρωθούν πολίτες από όλο τον κόσμο, προκειμένου να ανταλλάξουν τις εμπειρίες τους από την κλιματική κρίση και να κάνουν έκκληση για κλιματική δικαιοσύνη. Υπάρχουν πολλοί τρόποι αξιοποίησης αυτών των ευκαιριών.
Πρώτη δημοσίευση στον ιστότοπο της Συμμαχίας COP26 Coalition (ολοκληρωμένη μορφή)