Tο κόκκινο νήμα της εναλλακτικής ιστοριογραφίας

Στην έναρξη του εργαστηρίου, η ΜαρίΚριστίν Βερζιά παρουσίασε το αποτέλεσμα της συνάντησης των είκοσι ερευνητών που συναντήθηκαν στο Παρίσι το 2013. Η ίδια μετέχει σε μια επιτροπή η οποία εξετάζει τη χρηματοδότηση από την ΕΕ προγραμμάτων, κατά την επόμενη πενταετία, που αφορούν στην ευρωπαϊκή ιστορική. Η ομιλήτρια επισήμανε την επίθεση που εξαπολύουν διαρκώς μέσα στην επιτροπή οι συντηρητικοί ευρωβουλευτές από τη Γερμανία και την Ανατολική Ευρώπη, με στόχο να ηγεμονεύσουν στον καθορισμό του περιεχομένου των επίσημων προγραμμάτων, όπως έδειξε η Έκθεση Μιγκάλσκι για την ιστορική μνήμη στην εκπαίδευση και τον πολιτισμό εντός της ΕΕ, που απορρίφθηκε οριακά από το ευρωκοινοβούλιο, τον Δεκέμβριο του 2013.

Μετά την Μαρί-Κριστίν Βερζιά, το λόγο πήρε ο επίτημος ευρωβουλευτής Φράνσις Βυρτζ, ο οποίος ασχολήθηκε με την εξέλιξη, του τελευταίους μήνες, της πρωτοβουλίας του ευρωκοινοβουλίου Ο Οίκος της Ευρωπαϊκής Ιστορίας (ΗΕΗ). Ως μέλος του διοικητικού συμβουλίου του ΟΕΙ, επιβεβαίωσε την επιθετική στάση που έχουν οι συντηρητικοί ευρωβουλευτές σ’ αυτή την πρωτοβουλία που η έναρξή της μετατέθηκε για τα μέσα του 2015, καθώς και την περιορισμένη δυνατότητα των προοδευτικών εκπροσώπων του Δ.Σ., στους οποίους περιλαμβάνεται και αυτός, διόρθωσης μιας άκρως ανισόρροπης, μη-επιστημονικής και μεροληπτικής παρουσίασης της ευρωπαϊκή ιστορίας.

Στη συνέχεια μίλησε ο Ο Ζαν-Νιμά Ντικάνζ, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο της Ρουέν και ειδικός στην ιστορία της αριστεράς στην Ευρώπη, ο οποίος αναφέρθηκε συνοπτικά στους πιθανούς τρόπους μελέτης την συμβολής της ευρωπαϊκής αριστεράς στην ευρωπαϊκή οικοδόμηση και ενοποίηση. Ο Ζιλ Πεκού, διευθυντής του τμήματος ιστορίας της École Normale Supérieure του Παρισιού, σχολίασε τις δύο εισηγήσεις και υπογράμμισε την ομοιότητα του ΟΕΙ με τον Οίκο Ιστορίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, ως μια ακόμα προσπάθεια των ευρωπαίων συντηρητικών υπό την ηγεσία της Γερμανίας να ηγεμονεύσουν στην επίσημη ανάγνωση του παρελθόντος της Ευρώπης.

Στο εργαστήριο παρουσιάστηκε, επίσης, η πρώτη προσπάθεια επεξεργασίας μιας εναλλακτικής έκθεσης της ιστορίας της ευρωπαϊκής οικοδόμησης και ενοποίησης, διαφορετικής από αυτήν της επιστημονικής επιτροπής του ΟΕΙ για την ιστορία της ευρωπαϊκής οικοδόμησης και ενοποίησης, που παρουσίασε η Σία Αναγνωστοπούλου, καθηγήτρια στο Πάντειο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Προηγήθηκαν κάποιες σκέψεις του Σερζ Βολικόβ, από το Πανεπιστήμιο της Βουργουνδίας, σχετικά με κάποιες απόψεις για την Ευρώπη όπως αυτές προέκυψαν από πρωτοβουλίες εθνικής μνήμης για τον εορτασμό των εκατό χρόνων από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ο διάλογος ήταν πλούσιος σε συμπεράσματα και προτάσεις για διάφορες πρωτοβουλίες. Αναγνωρίστηκε από όλους τους συμμετέχοντες ότι η οργανωμένη δύναμη πίσω από αυτήν τη μεροληπτική ανάγνωση της ιστορίας της Ευρώπης είναι η Πλατφόρμα Ευρωπαϊκής Μνήμης και Συνείδησης, που δημιούργησαν οι ακραίες συντηρητικές κυβερνήσεις της Ανατολικής Ευρώπης και υποστηρίζουν ερευνητικά ινστιτούτα με δημόσιες επιχορηγήσεις, καθώς και οι ευρωβουλευτές που συνδέονται με την Ομάδα Συμφιλίωσης των Ευρωπαϊκών Ιστοριών.

Στο εργαστήριο αποφασίστηκε ότι για την αντιμετώπιση της επιρροής που έχουν όλοι οι παραπάνω πρέπει να γίνει μια έκκληση προοδευτικών ιστορικών, αρχειακών κέντρων, μουσείων, κινημάτων μνήμης και κυβερνήσεων για την μελέτη της δημόσιας χρήσης της ιστορίας, όπως προωθείται από τον ΟΕΙ. Ο στόχος είναι αυτή η προσπάθεια να οδηγήσει σε ένα μεγάλο συνέδριο που θα οργανωθεί μέχρι το τέλος του 2014, στο οποία θα συνεχιστεί ησκιαγράφηση μιας εναλλακτικής ιστορικής ερμηνείας που, την ίδια στιγμή, θα αποτελέσει τη βάση μιας έκθεσης στην οποία θα παρουσιαστεί η οικοδόμηση και ενοποίηση της Ευρώπης από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα. Συμφωνήθηκε επίσης ότι το 2015 θα γίνει ένα συνέδριο για την συμβολή («το κόκκινο νήμα») των διαφόρων εκδοχών της αριστεράς σε αυτήν τη μακραίωνη διαδικασία.