Αυτό το σεμινάριο, που οργανώθηκε από την ACJJ (Πολιτιστική Ένωση Ζοζέφ Ζακμότ) με την υποστήριξη του transform! έγινε στη Σχολή Επικοινωνίας και Δημοσιογραφίας του IHECS (Ινστιτούτο Ανωτάτων Σπουδών Κοινωνικής Επικοινωνίας) στις Βρυξέλλες. Δημοσιογράφοι από τη Γαλλία, την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία, τη Φινλανδία, το Βέλγιο και την Ιρλανδία είχαν την ευκαιρία να συναντηθούν και να συζητήσουν για τις προοπτικές της πληροφόρησης στην Ευρώπη και να αναδείξουν ορισμένες κατευθύνσεις για το πώς τα ΜΜΕ μπορούν:
-
να συνδέσουν τις ευρωπαϊκές αποφάσεις με τα τοπικά και εθνικά ζητήματα,
-
να συστήσουν στους πολίτες βασικά κείμενα για την κατανόηση των ευρωπαϊκών πολιτικών ζητημάτων,
-
Να δραστηριοποιήσουν τους πολίτες ώστε να συμμετέχουν ενσυνείδητα σε έναν ευρωπαϊκό δημόσιο διάλογο.
Συνεδρία 1: Εισαγωγή
Συντονίστρια : Λόρα Λεπρέτρ, συντονίστρια σε πολιτιστικά θέματα της ACJJ
« Η Ευρώπη, σε μεγάλο βαθμό, απούσα»: Πανόραμα της ευρωπαϊκής πληροφόρησης στα επίσημα ΜΜΕ – ο ιταλός Λορέντζο Κονσόλι, δημοσιογράφος για ευρωπαϊκά θέματα, πρώην πρόεδρος της APΙ (Διεθνής Ένωση Τύπου), τόνισε ότι ο αριθμός των διαπιστευμένων δημοσιογράφων στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει βαλτώσει από το 2010. Τόσο οι συνθήκες εργασίας όσο και η κοινωνική κατάσταση των δημοσιογράφων για ευρωπαϊκά θέματα αλλάζουν (προσωρινές συμβάσεις, νεότεροι δημοσιογράφοι που εργάζονται σε συνθήκες μεγαλύτερης επισφάλειας). Επιπλέον, οι διευθυντές σύνταξης ζητάνε από τους δημοσιογράφους να «παράγουν» γρηγορότερα και περισσότερα κείμενα, με αποτέλεσμα να αποθαρρύνεται η ανάλυση και η σε βάθος έρευνα.
Πολυφωνία των ΜΜΕ στην Ευρώπη- η Εστέρ Ντουρέν, συντονίστρια του ευρωπαϊκού πόλου της Σχολής Επικοινωνίας του IHECS , τόνισε το πρόβλημα της συγκέντρωσης των μέσων επικοινωνίας σε χρηματοπιστωτικά μονοπώλια που υπονομεύουν την πολυφωνία των ΜΜΕ στην Ευρώπη καθώς και τον πλουραλισμό των ιδεών.
Η δημοσιογραφία για ευρωπαϊκά θέματα στην καθημερινή ζωή: η περίπτωση της Ελλάδας, μιας χώρας με περιορισμένη κυριαρχία λόγω της τρόικας – Σύμφωνα με την Μαρία Αρώνη, ελληνίδα δημοσιογράφο, ανταποκρίτρια στις Βρυξέλλες του Αθηναϊκού Πρακτορείο και του καναλιού ΑΝΤ1 ΤV, η κρίση στην Ελλάδα έχει τραβήξει την προσοχή των διεθνών μέσων μαζικής ενημέρωσης για μια χώρα που, μέχρι πρόσφατα, δεν ήταν στο προσκήνιο. Η τρόπος αντιμετώπισης της ελληνικής κρίσης διαφέρει μεταξύ των διάφορων ΜΜΕ και ανάλογα με τη χώρα προέλευσής τους. Αυτό που κυριάρχησε στις εφημερίδες των χωρών της Βόρειας Ευρώπης ήταν ότι ο ελληνικός λαός ήταν ένοχος για την κρίση, ενώ στα ΜΜΕ της Νότιας Ευρώπης υπήρχε κάποια μεγαλύτερη αλληλεγγύη στους Έλληνες και τις Ελληνίδες.
Συνεδρία 2: Ανταλλαγή ιδεών για μια άλλη δημοσιογραφία
Στρογγυλή Τράπεζα: «Τι είδους μέσα μαζικής ενημέρωσης χρειαζόμαστε για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της πληροφόρησης των ευρωπαίων πολιτών;»
-
Συντονίστρια : Εστέρ Ντουρέν, συντονίστρια του Ευρωπαϊκού πόλου της Σχολής Επικοινωνίας του IHECS
-
Γενικά ΜΜΕ: Γκριζέλντα Πάστορ, ισπανίδα δημοσιογράφος, ανταποκρίτρια στις Βρυξέλλες του ραδιοφωνικού σταθμού Cadena SER
-
Συνεργατικά ΜΜΕ: Aντρές Πέρεθ, συνεργατική ομάδα Sanchopanza
-
Εναλλακτικά ΜΜΕ: Ζεράρ Ντε Σελίς, δημοσιογράφος, ιδρυτής του Indymedia
-
Διαδικτυακά ΜΜΕ: Μπεν Μπερζ, εκπρόσωπος της ιστοσελίδας Indignez–vous!
-
Ηλεκτρονική εφημερίδα: Ζαν-Σεμπαστιάν Λεφέμπρ, δημοσιογράφος για ευρωπαϊκά θέματα
Η πρόσβαση στην πληροφόρηση ποτέ δεν ήταν τόσο εύκολη όσο σήμερα. Με το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο ευρωπαίος πολίτης μπορεί να έχει πρόσβαση σε πάρα πολλές πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και να επικοινωνεί άμεσα με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Νέες μορφές ΜΜΕ είναι π.χ. τα ιστολόγια, τα ηλεκτρονικά έντυπα κλπ. Παραδόξως, το χάσμα μεταξύ των ευρωπαϊκών θεσμών και των πολιτών συνεχίζει να διευρύνεται. Το δημοκρατικό έλλειμμα στην ΕΕ αυξάνεται από την έλλειψη πληροφόρησης σχετικά την ισχύ της. Αυτό το χάσμα είναι εξαιρετικά επιβλαβές για τους πολίτες γιατί ένα μεγάλο μέρος των κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών ζητημάτων αποφασίζεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Ο ρόλος του/ της δημοσιογράφου είναι η αποκρυπτογράφηση των ευρωπαϊκών πληροφοριών, η αναζήτηση πληροφοριών μέσω των συζητήσεων που έχουν με ευρωβουλευτές, εκπροσώπους λόμπι, μέλη ή εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς και των μεσημβρινών συνεντεύξεων τύπου… Δυστυχώς, δεν υπάρχουν αρκετοί διαπιστευμένοι δημοσιογράφοι σε ευρωπαϊκό επίπεδο (μόνο 1000 για τα 28 κράτη μέλη), και οι αρχισυντάκτες των επίσημων μέσων ενημέρωσης υπαγορεύουν στους δημοσιογράφους τις πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση που επιθυμούν να δημοσιεύονται.
Πολίτες και πρώην δημοσιογράφοι επίσημων ΜΜΕ συμμετείχαν στη δημιουργία εναλλακτικών μέσων ενημέρωσης ή εξειδικευμένων ΜΜΕ, όπως για παράδειγμα η ιστοσελίδα του Indymedia, που στοχεύουν στην ανάλυση ευρωπαϊκών και διεθνών πολιτικών και στην τοποθέτησή τους στις σωστές διαστάσεις σε σχέση με τα δημόσια ζητήματα. Εμφανίστηκαν διάφορες πρωτοβουλίες, όπως το Context.com, μια ηλεκτρονική εφημερίδα που ειδικεύεται στην ευρωπαϊκή πολιτική, διάφορες εξειδικευμένες συνεργατικές ενώσεις ή ενώσεις για την κοινωνική και κοινοτική έρευνα (SanchoPanza coop), ραδιοφωνικοί σταθμοί που ασχολούνται με την ευρωπαϊκή πληροφόρηση που αναφέρεται στα τοπικά ζητήματα (BXFM radio), κοινοτική ραδιοφωνικοί σταθμοί που επιτρέπουν στους πολίτες να φτιάξουν τη δική τους ραδιοφωνική εκπομπή (Radio Panik) και ηλεκτρονική πληροφόρηση μέσω ιστοσελίδων (Indignez–vous). Η σημασία αυτών των ΜΜΕ για τον πλουραλισμό στην πληροφόρηση για ευρωπαϊκά θέματα είναι εξαιρετικά σημαντική.
Συνεδρία 3: Ευρωπαϊκές εκλογές. Πώς μπορεί να γίνει ένας πραγματικός διάλογος μεταξύ των πολιτών;
-
Σολάνζ Ελέν, υπέυθυνη γραφείου τύπου της ομάδας Σοσιαλιστές και Δημοκράτες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
-
Μιριάμ Ντιεγκάμ, Comité Action Europe
-
Ντέιβιντ Λάντι, υπεύθυνος γραφείου τύπου της ομάδας της GUE/NGL στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
-
Μίκαελ Κάρπελαν, ανεξάρτητος δημοσιογράφος
Η πολιτικοποίηση των ευρωπαϊκών εκλογών είναι πολύ δύσκολη. Είναι αλήθεια ότι το γεγονός πως τα 28 κράτη μέλη έχουν πολύ διαφορετικές κουλτούρες και η ύπαρξη ποικίλων πολιτικών ρευμάτων δεν διευκολύνει την πολιτικοποίηση των ευρωπαϊκών ζητημάτων. Οι θεσμοί «εξουδετερώνουν» τις αποφάσεις. Όμως, αυτή η μορφή ουδετερότητας είναι επικίνδυνη γιατί με το πρόσχημα της αντικειμενικότητας βλέπουμε την επικράτηση υπερ-φιλελεύθερων και καπιταλιστικών πολιτικών. Τον Μαϊο του 2014 οι εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορούν να γίνουν η ευκαιρία για την αντιστροφή αυτής της τάσης. Η πρόκληση για τα ΜΜΕ είναι η οξυδέρκεια για τα τοπικά ζητήματα της ευρωπαϊκής δύναμης, οι επιπτώσεις αυτών των ζητημάτων στη καθημερινή ζωή των πολιτών, και η αναζήτηση τρόπων να δώσουμε σ’ αυτούς τους πολίτες το κλειδί για να μπορέσουν να συμμετάσχουν στις εκλογές και να ψηφίσουν έχοντας γνώση των πραγματικών θεμάτων.