Οι συναντήσεις ήταν περισσότερες από όσες ανέμενε η αντιπροσωπεία ξεκινώντας, ενώ οι συναντήσεις και οι συνομιλίες με τους επικεφαλής των κυβερνήσεων των χωρών αυτών (πρόεδροι Βραζιλίας και Αργεντινής, πρώην πρόεδρος Βραζιλίας, αντιπρόεδρος Αργεντινής) ξεπέρασε τις αρχικές μας εκτιμήσεις για τη σπουδαιότητα της εν λόγω αποστολής.
Στο πλαίσιο της παρουσίας μας εκεί έγιναν ομιλίες σε εκδηλώσεις φορέων και συλλογικοτήτων με αφορμή την επίσκεψή μας και δόθηκαν πολλές συνεντεύξεις σε τηλεοπτικούς σταθμούς, εφημερίδες και περιοδικά κυρίως (αλλά όχι μόνο) από τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ και επικεφαλής της αντιπροσωπείας.
Από τη μεριά μας, παρουσιάσαμε την κατάσταση στην Ελλάδα, τις δικές μας εκτιμήσεις για την κατάσταση στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στον Νότο που πλήττεται από τη λιτότητα, παρουσιάσαμε τους βασικούς άξονες της δικής μας πρότασης και εξηγήσαμε τη δική μας στρατηγική και μεθοδολογία στο πλαίσιο του αγώνα του ελληνικού λαού για την ανατροπή της μνημονιακής ακραία νεοφιλελεύθερης πολιτικής.
Επίσης μας δόθηκε η ευκαιρία να συσφίξουμε τις σχέσεις μας με αριστερά κόμματα και κινήματα των χωρών αυτών, να ανταλλάξουμε σκέψεις και να καταθέσουμε προτάσεις για τον συντονισμό της πάλης, η οποία παρά τις μεγάλες αποστάσεις είναι απαραίτητη από τη στιγμή που πλέον η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση απειλεί τους λαούς σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη.
Το σημαντικότερο όμως αποτέλεσμα αυτής της αποστολής είναι το τι αποκομίσαμε ως πληροφορία, βίωμα και πολιτική ατμόσφαιρα από τις συναντήσεις μας με πολιτικά στελέχη διαφορετικών επιπέδων και με διαφορετικές οπτικές επί των τεκταινομένων τόσο στις χώρες αυτές όσο και στον Νότο της Ευρώπης που βρίσκεται στο επίκεντρο του προβληματισμού όλων. Τα πολιτικά συμπεράσματα δεν έχουν ακόμη αποκρυσταλλωθεί, αφού απαιτείται μια εκ των υστέρων και από απόσταση αξιολόγηση και σύγκριση των πληροφοριών που συλλέξαμε τόσο μεταξύ τους όσο και σε συνδυασμό με πρότερες αναλύσεις μας για την εν λόγω περιοχή, ώστε να είμαστε σε θέση να διαμορφώσουμε μια σφαιρική εκτίμηση για την κατάσταση στις χώρες αυτές, τον ρόλο τους στον διεθνή συσχετισμό δύναμης κ.ο.κ. Ωστόσο, θα ήθελα να καταθέσω κάποια πρώτα σχόλια με αφορμή τις εν λόγω συναντήσεις.
Είναι πολύ ενθαρρυντικό το γεγονός ότι συναντήσαμε κυβερνήσεις με παρόμοια ανάλυση και αντίληψη για τη φύση και την εξέλιξη της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Στις συναντήσεις αυτές -πέρα από την αλληλεγγύη προς τον ελληνικό λαό και τον αγώνα του- έγινε σαφές ότι υπάρχει κοινό έδαφος και σύγκλιση συμφερόντων όσον αφορά την αναχαίτιση της πολιτικής λιτότητας στην Ευρώπη αλλά και γενικότερα του κοινού μετώπου των λαών απέναντι στην επιχειρούμενη υποταγή των κοινωνιών στις «αγορές» και τους «νόμους» τους. Συγκεκριμένα, υπήρξε ταύτιση απόψεων όσον αφορά στους κινδύνους που δημιουργεί η συνέχεια της λιτότητας στον Νότο της Ευρώπης, καθώς ενδέχεται να προκαλέσει γενίκευση της ύφεσης σε παγκόσμιο επίπεδο, γεγονός που θα θέσει σε κίνδυνο τις κατακτήσεις λαών όπως αυτών των χωρών της Νότιας Αμερικής που προσπαθούν να ακολουθήσουν μια μετανεοφιλελεύθερη πορεία.
Επίσης, στις συναντήσεις με κυβερνητικούς παράγοντες και στελέχη κομμάτων και κινημάτων είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε διεξοδικά μεθόδους και προγράμματα για την αντιμετώπιση οξυμμένων κοινωνικών προβλημάτων που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν οι εν λόγω κοινωνίες μετά την αποτίναξη του ΔΝΤ και των νεοφιλελεύθερων κυβερνήσεων. Έκτοτε, γίνεται μια προσπάθεια επούλωσης των πληγών στη βάση μετανεοφιλελεύθερων μοντέλων οικονομικής ανάκαμψης -με τα δικά τους προβλήματα και όρια- που στο επίκεντρο θέτουν την εργασία, το κοινωνικό κράτος και την παραγωγική ανασυγκρότηση. Η οικονομική ανάκαμψη, αντί να θεωρείται αντίθετη με την αξιοπρεπή διαβίωση και τα δημόσια αγαθά όπως επιβάλλει η νεοφιλελεύθερη ορθοδοξία, δένεται αξεδιάλυτα με τη βελτίωση του επιπέδου ζωής των πολιτών σε όλα τα επίπεδα.
Παράλληλα, μας δόθηκε η δυνατότητα να αντιληφθούμε ότι τόσο οι κυβερνήσεις όσο και τα κόμματα και τα κινήματα -με τις διαφορές τους- βρίσκονται σε διαρκή, καθημερινή μάχη με τους τραπεζίτες, τις «αγορές», εγχώρια και ξένα συμφέροντα σε όλα τα επίπεδα, από τις ιδιωτικοποιήσεις και τη χρηματοδότηση της οικονομίας μέχρι την ποιότητα της δημοκρατίας και την απειλή της από πανίσχυρα ΜΜΕ ιδιωτικών κολοσσών. Αυτή η αίσθηση είναι σημαντική, καθώς μας βοηθάει να κατανοήσουμε καλύτερα αυτό που όλοι και όλες λέμε, δηλαδή ότι η ανάληψη της πολιτικής εξουσίας από μια κυβέρνηση της Αριστεράς δεν είναι το τέλος, αλλά η αρχή ενός διαρκούς αγώνα για την ανακατάληψη του δημόσιου χώρου, την επαναφορά της λαϊκής κυριαρχίας, την αποκατάσταση της αξιοπρεπούς ζωής και εργασίας κ.ο.κ. Όλοι όσοι συναντήσαμε, ανεξαρτήτως των πολιτικών τους διαφορών, ήταν αποφασισμένοι να μην επιτρέψουν να επανέλθει στις χώρες τους η ιδιότυπη δικτατορία των αγορών του νεοφιλελευθερισμού, που απειλεί εκ βάθρων την κοινωνία και τη δημοκρατία.
Ένα άλλο στοιχείο που διαπερνούσε όλες τις τοποθετήσεις των συνομιλητών μας ήταν η κρισιμότητα της διαδικασίας της περιφερειακής ολοκλήρωσης της Νότιας Αμερικής ως βασικό στοιχείο διασφάλισης της αυτονομίας των λαών της περιοχής από τις «αγορές» και τις ΗΠΑ, στη βάση τού ότι στις σύγχρονες συνθήκες κανείς λαός δεν πρόκειται να σωθεί αν οι διπλανοί του υποταχθούν. Το ενδιαφέρον και η αγωνία όλων για τον αγώνα του ελληνικού λαού και του ΣΥΡΙΖΑ αποδεικνύει ότι η κοινή μοίρα των λαών είναι πραγματικότητα και σε πλανητικό επίπεδο.
Τέλος, στις χώρες αυτές, που απαλλάχθηκαν σε ένα βαθμό από τη δικτατορία των αγορών και του ΔΝΤ, το βασικό στοιχείο που χαρακτήρισε την πορεία τους έκτοτε είναι η αποκατάσταση της λαϊκής κυριαρχίας και της δημοκρατίας. Η συνολική πορεία της κοινωνίας, η συγκρότηση του προϋπολογισμού, οι βασικές επιλογές στην οικονομία κ.ο.κ. αποτελούν αντικείμενο της πολιτικής, δηλαδή της συντεταγμένης δημοκρατικής λειτουργίας της ίδιας της κοινωνίας και του κοινωνικού συσχετισμού που διαμορφώνεται. Η πίστη στη δημόσια πολιτική δεν είναι μια «εμμονή» της Αριστεράς αλλά μια πεποίθηση που διαπερνά το σύνολο σχεδόν του πολιτικού κόσμου. Από τη στιγμή που αποκατασταθεί η πρωτοκαθεδρία της πολιτικής και της δημοκρατίας έναντι των αγορών -στιγμή που είναι ένας από τους στόχους της Αριστεράς και του λαού σήμερα στην Ελλάδα-, ανοίγει και η συζήτηση για το είδος της εφαρμοζόμενης πολιτικής.
Εν κατακλείδι, ενώ είναι προφανές ότι δεν συμφωνούμε με όλα όσα έκαναν και κάνουν οι κυβερνήσεις στις χώρες αυτές -υπάρχουν αρκετές διαφορές με τη δική μας στρατηγική και μεθοδολογία- ωστόσο το κύριο, κατά τη γνώμη μου που αξίζει να υπογραμμίσουμε είναι η κατεπείγουσα ανάγκη να αποκαταστήσουμε και στην Ελλάδα ένα δημοκρατικό πλαίσιο λαϊκής κυριαρχίας όπου θα έχουν πάλι νόημα η προγραμματική συζήτηση και οι πολιτικές διαφωνίες για την πορεία της κοινωνίας. Η Αριστερά στην Ελλάδα λοιπόν δεν παλεύει μόνο για αλλαγή πολιτικής προς όφελος των εργαζόμενων τάξεων αλλά και για την επαναφορά συνολικά της δημοκρατίας και της αξίας της πολιτικής – που σήμερα είναι σε τραγική υποχώρηση από την επιβολή των «νόμων» της «αγοράς». Αυτό είναι το κρίσιμο στοίχημα που κερδήθηκε στις χώρες που επισκεφτήκαμε.
