H κρίση βλάπτει την ελευθερία του λόγου

Ήδη από το καλοκαίρι, η Ιερά Σύνοδος απεφάνθη ότι «η εν λόγω παράσταση αντίκειται στην μακρά παράδοση της Εκκλησίας και της Πατρίδας», καλώντας παράλληλα τον ελληνικό λαό να την αποδοκιμάσει. Ωστόσο, ακόμα και για τα δεδομένα μίας ευρωπαϊκής χώρας, όπως η Ελλάδα, ένα τέτοιο γεγονός δε θεωρείται πρωτοφανές. Άλλοτε για πολιτικά ζητήματα όπως η ανέγερση τζαμιού, ή η αναγραφή του θρησκεύματος στις ταυτότητες, και άλλοτε για πολιτιστικά, όπως μια κινηματογραφική παράσταση, ένα έργο τέχνης ή ένα καλλιτεχνικό γεγονός, φανατικά μέλη παρά-θρησκευτικών οργανώσεων εγκαταλείπουν τα λιβάνια και τους τόπους λατρείας και ξεχύνονται σε ένα ανελέητο «κυνήγι μαγισσών».

Τελικά τι είναι το "Corpus Christi" και γιατί προκάλεσε αυτές τις αντιδράσεις; Σύμφωνα με το σκηνοθέτη Λαέρτη Βασιλείου, η παράσταση αποτελεί μία επανεξέταση και αναδόμηση της πιο γνωστής και αμφιλεγόμενης ιστορίας για τον άνθρωπο, χωρίς όμως να ταυτίζει και να παραπέμπει σε πρόσωπα της Βίβλου. Αφηγείται της ιστορία δεκατριών νέων, από την εφηβεία ως την ενηλικίωση, σε μία κοινωνία που παραπαίει ανάμεσα σε χαμένες αξίες και ιδανικά και σε μία περίοδο που περισσότερο από ποτέ παλεύουμε να φιλτράρουμε τα όσα μας έχουν «σερβιριστεί» ως επίσημη Αλήθεια και Ιστορία, αναζητώντας παράλληλα μία Ανώτερη Ηθική και έναν Ηγέτη. Στην εποχή, λοιπόν, της περίφημης οικονομικής κρίσης, η παράσταση δίνει την αφορμή να κρίνουμε, να συγκρίνουμε και να διακρίνουμε τις αξίες που θέλουμε να υπηρετούμε.
Ωστόσο, ο πόλεμος απέναντι στο Corpus Christi δεν αποτελεί απλά και μόνο μία συντηρητική δράση, μία έκφραση ενός μέρους του ελληνικού λαού που αρνείται τη διαφορετικότητα, την ελεύθερη κριτική στα «Θεία» και στις εκκλησιαστικές δομές.  Τη σκυτάλη του σκοταδισμού και το ρόλο του δυναμικού υπέρμαχου της «άρρηκτης σχέσης» Ελληνικού Κράτους και Χριστιανισμού έχει λάβει πλέον η Χρυσή Αυγή. Εγκαταλείποντας τις παγανιστικές δοξασίες του παρελθόντος και προσπαθώντας να αξιοποιήσει την τάση της Εκκλησίας να πολιτικοποιείται σε περιόδους πολιτικής κρίσης, η Χρυσή Αυγή ανοίγεται στον υπερορθόδοξο μέσο όρο της παραδοσιακής Δεξιάς και αποστιγματίζεται. Θέτει σοβαρότερους όρους για την παρέμβαση σε έναν προνομιακό  πολιτικό χώρο, όπου μετά την αποσύνθεση κομμάτων όπως η Νέα Δημοκρατία και το ΛΑ.Ο.Σ., μένει χωρίς ουσιαστικούς πολιτικούς δρώντες.

Ο νέος αυτός πολιτικός προσανατολισμός αποδεικνύεται και από την υπόθεση του «Γέροντα Παστίτσιου», ενός σατιρικού blog, που στρεφόταν κατά της κερδοφόρου επιχείρησης που έχει στηθεί γύρω από την «αγιοποίηση» του μοναχού Γέροντα Παΐσιου. Μετά από παρέμβαση βουλευτή της Χρυσής Αυγής στο Κοινοβούλιο, ο δημιουργός της ιστοσελίδας παραπέμφθηκε στη Δικαιοσύνη με την κατηγορία της βλασφημίας. Η κίνηση αυτή  καταδικάστηκε από την Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, τονίζοντας ότι η ύπαρξη του αδικήματος της βλασφημίας και της καθύβρισης θρησκευμάτων στον Ποινικό Κώδικα αποτελεί «κραυγαλέο νομικό αναχρονισμό». Είναι γεγονός ότι με το αδίκημα αυτό η έννομη τάξη αφενός υποκαθιστά τη θρησκευτική εξουσία στον κολασμό της αμαρτίας, αφετέρου μεταχειρίζεται προνομιακά και εντέλει αδικαιολόγητα το θρησκευτικό συναίσθημα της πλειοψηφίας έναντι της ελευθερίας έκφρασης και της σάτιρας, δίνοντας πάτημα σε φαινόμενα σκοταδισμού και θρησκευτικής μισαλλοδοξίας.

      Παρόλ’ αυτά, τόσο η δράση της Χρυσής Αυγής όσο και τα φαινόμενα θρησκευτικού παροξυσμού δεν αποτελούν μία μαύρη κηλίδα στο άσπιλο δημοκρατικό μητρώο της χώρας. Από τα συμφραζόμενα προκύπτει ότι οι δράσεις αυτές δεν αποτελούν μεμονωμένα περιστατικά, αλλά μέρος μίας συντονισμένης προσπάθειας περιστολής της ελευθερίας της έκφρασης. Διότι τόσο η αντίδραση κατά του Corpus Christi, όσο και η σύλληψη του «Γέροντα Παστίτσιου», συνδέονται με την αυταρχικότητα και τη βίαιη καταστολή κάθε μορφής διαμαρτυρίας, με τις συλλήψεις διαδηλωτών, με την επιχείρηση «Ξένιος Ζευς» και τα πογκρόμ εναντίον μεταναστών. Οι φιλελεύθερες ιδέες αντικαθίστανται από μία κατήχηση υπέρ του μίσους, της ξενοφοβίας και της βίας, είτε αυτή εκφράζεται από την τρικομματική κυβέρνηση, είτε από την Εκκλησία, είτε από την προπαγάνδα των ΜΜΕ,  είτε μέσα από τα φανερά και κρυφά εγκλήματα της Χρυσής Αυγής. Η οικονομική κρίση, η αυταρχικότητα και η βίαιη επιβολή των οικονομικών μέτρων των Μνημονίων η βαρβαρότητα των μνημονίων κουβαλάει νομοτελειακά μαζί της την καταστολή και όχι απλώς εναντίον διαδηλωτών, αλλά εναντίον της δημοκρατίας. Αποδοχή των μνημονίων σημαίνει άρνηση της δημοκρατίας, καθώς συνοδεύεται αναγκαστικά από σιωπηρή κατάφαση στην καταστολή,  στο νεοναζιστικό παρακράτος, στα αντιδημοκρατικά μέτρα, στην αυταρχική επιβολή μέτρων που η κοινωνία απορρίπτει. Η σύλληψη του «Γέροντα Παστίτσιου» και οι έντονες, μεσαιωνικού τύπου, αντιδράσεις για την άνοδο της παράστασης “Corpus Christi” εντάσσονται στο ίδιο πλαίσιο, στην αποδοκιμασία της κοινωνικής, πολιτικής, εθνικής, θρησκευτικής, σεξουαλικής διαφορετικότητας.

 Κάτω από τη σημαία της εθνικής ενότητας και της σωτηρίας της πατρίδας , εντάσσονται αρμονικά τόσο η κυβέρνηση, όσο και η Χρυσή Αυγή και η Εκκλησία. Ωστόσο για ποια σωτηρία μιλάμε; Και κυρίως πως μπορεί μία σειρά μέτρων που μακροπρόθεσμα εντείνει τις ταξικές αντιθέσεις να λειτουργήσει, ενώ ταυτόχρονα ακρωτηριάζει τη Δημοκρατία και τα σημαντικότερα δικαιώματα της οποίας είναι φορέας; Το Corpus Christi και ο Γέρων Παστίτσιος αποτελούν δύο περιστατικά που αναδεικνύουν το δίλλημα στο οποίο βρίσκεται η ελληνική κοινωνία, πολιτισμός, αλληλεγγύη, ανθρώπινα δικαιώματα, δημοκρατία ή μνημόνιο και βαρβαρότητα.