Ένα νέο προοδευτικό κίνημα στα σκαριά

Μια ιστορική εξέγερση οδήγησε σε νέες πρακτικές, ενδεχομένως πολύ γόνιμες για μια στενότερη διερεύνηση προοδευτικών λύσεων τόσο στην Ευρώπη όσο και στη Μέση Ανατολή.

Επιτέλους οι προοδευτικές δυνάμεις είχαν την δύναμη να ταρακουνήσουν την ηγεμονία και να βρεθούν, για ένα χρονικό διάστημα, στο επίκεντρο της τουρκικής πολιτικής. Όλα άρχισαν με τις διαμαρτυρίες κατά της κοπής των δέντρων στο Πάρκο Γκεζί και των σχεδίων για την κατασκευή ενός εμπορικού κέντρου, που γρήγορα εξαπλώθηκαν και εξελίχθηκαν σε λαϊκή εξέγερση κατά της αλαζονείας του Πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, των επιθετικών έργων αστικής ανάπλασης, της έλλειψης ελευθερίας του λόγου, της ανισότητας μεταξύ των δυο φύλων, της ομοφοβίας κτλ.

Οι ευρείες διαμαρτυρίες στη χώρα δεν είναι κάτι περισσότερο από μια απλή εξέγερση. Αποτελούν ένδειξη ότι οι προοδευτικές δυνάμεις μπορούν να συγκεντρώσουν άτομα και κινήματα από όλο το πολιτικό φάσμα. Για αυτό μπορεί κανείς να δει τις σημαίες και να ακούσει τα συνθήματα των LGBT, των κομμουνιστών, των Κεμαλιστών, των Ισλαμιστών, αλλά και αυτών που αυτοαποκαλούνται «απολιτικοί» και δεν ήταν ποτέ πριν ενεργοί στην πολιτική. Αυτό το κίνημα και η εξέγερση έχουν πράγματι ένα μεγάλο εύρος.

Πρόκειται επίσης για μια εξέγερση εναντίον των αυτό-τροφοδοτούμενων προκαταλήψεων. Πολλοί Τούρκοι έχουν υιοθετήσει την άποψη ότι η νεολαία είναι απολίτικη, οι γυναίκες υποταγμένες και πολιτκά ανενεργείς και η κοινωνία των πολιτών είναι μεν ενθουσιώδης αλλά αναποτελεσματική. Τα οδοφράγματα όμως μιλούν από μόνα τους, με τη συμμετοχή πολλών νέων ανθρώπων, ανάμεσά τους και ενός μεγάλου αριθμού κοριτσιών και γυναικών.

Το πιο σημαντικό ίσως είναι η ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ διαφορετικών ομάδων. Διεξάγεται ένας κριτικός διάλογος μεταξύ ιστορικών εχθρών που συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Ταξίμ. Αλλά οι προοδευτικές δυνάμεις και η Αριστερά (όλων των θέσεων και παραδόσεων) σαφώς καθορίζουν το μέλλον αυτής της εξέγερσης. Οι προοδευτικές δυνάμεις ανέπτυξαν την πλατφόρμα των διαμαρτυριών και αποτελούν σημαντικό παράγοντα στην οργάνωση της διαμαρτυρίας στο Πάρκο Γκεζί και στην Πλατεία Ταξίμ, σε στυλ Κομμούνας.

Στην πραγματικότητα, οι διαδηλωτές κατά τη διάρκεια αυτών των διαμαρτυριών έλεγχαν ένα μεγάλο μέρος της κεντρικής Κωνσταντινούπολης. Πολλά από τα υπαίθρια τραπέζια με απαγορευμένο υλικό τα ξαναβλέπει κανείς στα σοκάκια της Ιστικλαλ Καντεσί, ενώ η πλατεία Ταξίμ, μεγάλης ιστορικής σημασίας για την Αριστερά (θυμηθείτε τη σφαγή σ’ αυτήν την πλατεία το 1977), ήταν ανοιχτή για διαδηλώσεις σε καθημερινή βάση. Αυτό είναι ένα τεράστιο δημοκρατικό άλμα για το εργατικό κίνημα το οποίο αγωνίστηκε σκληρά και έχασε τη μάχη στην πλατεία Ταξίμ την 1η Μαϊου 2013, όταν χιλιάδες αριστεροί δέχτηκαν βάναυση επίθεση με δακρυγόνα, αντλίες νερού και τη βαρβαρότητα της αστυνομίας καθώς προσπαθούσαν να φτάσουν στην πλατεία για να κάνουν χρήση του βασικού δικαιώματος απεργίας και διαμαρτυρίας της Πρωτομαγιά.

Όμως, το μοναδικό πιο σημαντικό βήμα προς ένα προοδευτικό κίνημα είναι η ιδέα πίσω από την «Κομμούνα». Τρόφιμα, νερό και ιατρική περίθαλψη παρέχονται δωρεάν και μοιράζονται μεταξύ όλων των διαδηλωτών. Η δημοκρατική πλατφόρμα είναι υπέυθυνη για την ασφάλεια και τον καθαρισμό του χώρου και λειτουργεί εξ ίσου καλά με την υπηρεσία κοινωνικής πρόνοιας του δήμου. Εκεί μπορούσε κανείς να βρει ακόμα και βιβλιοθήκη. Όλα αυτά μπόρεσαν να γίνουν λόγω της βαθιάς κατανόησης της αλληλεγγύης που προτρέπει τους διαδηλωτές να συμβάλλουν εθελοντικά σε όλες τις εργασίες. Όλες οι αποφάσεις παίρνονται μετά από ανοικτή συζήτηση, στην οποία είναι ευπρόσδεκτοι οι πάντες. Αυτό είναι αναμφισβήτητα ένα σχέδιο συμμετοχικής δημοκρατίας που αξίζει να διερευνηθεί περισσότερο για ένα τελευταίο αλλά όχι έσχατο λόγο: εκατομμύρια διαδηλωτές πήραν μέρος σ’ αυτό το εν μέρει σοσιαλιστικό πείραμα κατά τη διάρκεια των πρώτων εβδομάδων των διαμαρτυριών. Αυτό θα μείνει στην ιστορία ως ένα βραχύβιο κοινοτικό μοντέλο, στο οποίο θα αναφέρονται και από το οποίο θα εμπνέονται μελλοντικές πολιτικές πρωτοβουλίες, ελπίζουμε πέρα από τα σύνορα της χώρας.

Υπάρχει ένα ακόμα σημαντικό που πρέπει να συζητηθεί. Δεν ξέρουμε τι θα συμβεί με αυτή τη πλατφόρμα όταν η εξέγερση θα πρέπει να μετασχηματιστεί σε διαφορετικά οργανωτικά κανάλια. Αυτό που έχει ήδη επιβεβαιωθεί είναι ότι οι προοδευτικές δυνάμεις έχουν πάψει να περιμένουν πολιτικές εναλλακτικές λύσεις και έχουν αρχίσει να αυτοοργανώνονται, κάτι που δίνει χαρά και έμπνευση στους πολλούς, αλλά όμως ανοργάνωτους, νεαρούς πολίτες της Τουρκίας.

Αυτή είναι μόνο η αρχή, ο αγώνας συνεχίζεται.